Artykuły i porady

Bardzo cenimy wiedzę na temat zdrowia i równie chętnie się nią dzielimy.

Dieta w niealkoholowym stłuszczeniu wątroby

Dieta w niealkoholowym stłuszczeniu wątroby

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby to choroba, która zwykle jest następstwem nieprawidłowej diety. Stłuszczona wątroba często dotyczy osób ze zwiększonym ryzykiem zachorowania, co wiąże się m.in. z zaburzeniami metabolicznymi, a także cukrzycą typu 2. Leczenie niealkoholowego stłuszczenia wątroby opiera się przede wszystkim na zmianie nawyków żywieniowych. Zobacz, jak wygląda dieta i z jakich produktów układać jadłospis przy stłuszczonej wątrobie.

Czym jest niealkoholowe stłuszczenie wątroby?

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby określa się poprawnie jako niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD – nonalcoholic fatty liver disease). Schorzenie to polega na gromadzeniu się kropli tłuszczu w hepatocytach (komórkach wątroby). 

Na niealkoholowe stłuszczenie wątroby największy wpływ ma dieta. Produkty wysokoprzetworzone, cukry i pokarmy tłuste, a także brak aktywności fizycznej przyczyniają się do rozwoju choroby. Co więcej, niealkoholowe stłuszczenie wątroby najczęściej występuje u osób, które cierpią na choroby, takie jak:

Stłuszczona wątroba początkowo nawet przez kilka lat może nie wywoływać żadnych dolegliwości. Z czasem jednak u osób chorujących na niealkoholowe stłuszczenie wątroby pojawiają się objawy, takie jak:

  • przewlekłe osłabienie, 
  • ból w nadbrzuszu lub ból z prawej strony brzucha,
  • powiększenie wątroby lub śledziony,
  • utrata wagi,
  • obrzęki.  

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby jest poważną chorobą, która czasem może prowadzić do marskości tego narządu. Najczęściej jednak zmiany w wątrobie są odwracalne, a odpowiednio szybkie leczenie pozwala na powrót do zdrowia. 

Leczenie stłuszczenia wątroby polega na zmianie nawyków żywieniowych oraz zwiększeniu aktywności fizycznej. Warto zaznaczyć, że osoby chorujące na stłuszczenie wątroby powinny traktować leczenie naturalne jako podstawę, ponieważ to odpowiednia dieta ma kluczowe znaczenie dla regeneracji wątroby.     

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby – dieta optymalna, zasady  

W przypadku osób chorujących na niealkoholowe stłuszczenie wątroby dieta optymalna przypomina racjonalne żywienie osoby zdrowej. Ważne jest, by wykluczyć z diety produkty niezdrowe, zwłaszcza pokarmy tłuste, słone i wysokoprzetworzone.  

Dieta odtłuszczająca wątrobę powinna być przede wszystkim niskokaloryczna i niskotłuszczowa. Ponadto, przepisy dla osoby chorującej na niealkoholowe stłuszczenie wątroby należy dobierać, mając na uwadze składniki odżywcze niezbędne do regeneracji wątroby. 

Niemniej ważne od składu jadłospisu jest także przestrzeganie zasad racjonalnego żywienia.

  • Należy przyjmować 4-5 mniejszych posiłków w ciągu dnia, w równych odstępach czasowych.
  • Należy unikać uczucia głodu – posiłek powinien być na tyle pełnowartościowy, by nie odczuwać głodu przed godziną kolejnego. W przeciwnym razie organizm spowalnia metabolizm, a tym samym magazynuje tłuszcze.
  • Należy unikać podjadania między posiłkami. Ewentualną ochotę na przekąskę należy zaspokajać wodą lub warzywami.
  • Zaleca się spożywanie surowych warzyw i owoców, ponieważ w takiej formie zawierają najwięcej błonnika.
  • Potrawy należy przygotowywać metodą pieczenia, gotowania na parze, duszenia, opiekania bez tłuszczu lub pieczenia w pergaminie lub folii. Przeciwwskazane jest smażenie na oleju.
  • Należy unikać gotowych przypraw w kostkach i płynie, a zamiast nich wybierać łagodne zioła.   

Jakie produkty wykluczyć z diety przy stłuszczonej wątrobie? 

Stłuszczona wątroba powinna mieć zapewnioną ochronę podczas regeneracji. Leczenie dietą musi więc uwzględniać zmniejszenie ilości produktów zawierających tłuszcze nasycone. W tym przypadku warto jednak zaznaczyć, że dieta nie powinna być całkowicie pozbawiona tłuszczów. Związki te są niezbędne dla zdrowia i umożliwiają wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. 

Należy więc zrezygnować z tłuszczów zwierzęcych, takich jak smalec, czerwone mięso, podroby, kiełbasy, a także żółte sery oraz orzechy. Jadłospis przy stłuszczonej wątrobie powinien jednak zawierać oleje roślinne, takie jak olej rzepakowy, lniany czy oliwa z oliwek oraz miękkie margaryny. Zalecana ilość tłuszczów w ciągu dnia to 1-2 łyżki zjadane na zimno, np. jako dodatek do sałatki lub kanapek. 

Chorując na niealkoholowe stłuszczenie wątroby, należy wykluczyć z diety również produkty, takie jak: 

  • wszelkie pokarmy smażone;
  • białe pieczywo;
  • słodkie wypieki;
  • ostre przyprawy;
  • zupy na wywarach z tłustych mięs;
  • napoje słodzone;
  • nektary owocowe i słodkie kompoty;
  • kawa, alkohol;
  • białe makarony;
  • biały ryż, kasze i mąki;
  • groch, fasola;
  • majonez, śmietana;
  • niektóre owoce, np. banany, winogrona, arbuzy, gruszki.

Dieta w niealkoholowym stłuszczeniu wątroby – produkty zalecane

Otłuszczona wątroba do regeneracji potrzebuje przede wszystkim białka. Zaleca się więc, aby stosowana dieta była wysokobiałkowa. Optymalna dieta powinna ponadto zawierać wszelkie związki mineralne oraz witaminy niezbędne do zachowania zdrowia. 

Najlepszym źródłem pełnowartościowego białka są produkty, takie jak:

  • jajka;
  • mleko z zawartością tłuszczu 1,5% – 2%; 
  • jogurty naturalne;
  • chude gatunki mięs, np. kurczak, cielęcina, indyk, królik;
  • chude ryby morskie, np. dorsz, dorada, pstrąg.

Przepisy przy stłuszczeniu wątroby należy układać, wybierając produkty, takie jak np.:

  • produkty zbożowe, np. płatki owsiane, kasza gryczana i jaglana, pęczak, brązowe makarony, brązowy ryż;
  • ciemne pieczywo, np. graham, pełnoziarniste;
  • chuda wędlina, np. drobiowa lub polędwica;
  • chudy twarożek;
  • naturalne kefiry, maślanki z niską zawartością tłuszczu;
  • łagodne przyprawy ziołowe, np. majeranek, pietruszka, czosnek, cebula, cytryna, kminek, kolendra, bazylia;
  • warzywa z niską zawartością węglowodanów, np. sałata, ogórki, rzodkiewka, papryka, pomidory, szczypiorek, brokuły, szparagi, kalafior; 
  • owoce w ilości do 300 g dziennie, np. maliny, truskawki, ananasy, owoce cytrusowe, brzoskwinie, wiśnie, borówki;
  • desery: sernik na zimno, owoce z chudym twarożkiem, kisiele, ciastka owsiane, pieczone jabłka;
  • duże ilości wody, herbata, koktajle mleczne i owocowe bez cukru.  

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby – jak dobrać jadłospis i przepisy?  

Przy niealkoholowym stłuszczeniu wątroby u osób otyłych podstawą jest redukcja masy ciała. Warto jednak zaznaczyć, że nie należy stosować diet restrykcyjnych i wyniszczających. Nadmierna głodówka i ubogi jadłospis mogą nasilić niealkoholowe stłuszczenie wątroby

Jeśli konieczna jest redukcja masy ciała, wówczas najzdrowsza okazuje się utrata 0,5-1 kg tygodniowo. Osoby, które chudną szybciej, powinny zwiększyć kaloryczność posiłków i wprowadzić bardziej urozmaicone przepisy na potrawy przy stłuszczonej wątrobie

Jeśli osoba chora nie ma nadwagi lub chudnie zbyt szybko, konieczne jest indywidualne dostosowanie jadłospisu. W przypadku, gdy przygotowywane samodzielnie przepisy nie zapewniają utrzymania stałej masy ciała, warto skonsultować się z dietetykiem, który pomoże w ustaleniu odpowiedniej diety. 

 

W Centrum Medycznym Synexus w ramach cyklicznych akcji promocji zdrowia prowadzimy m.in. bezpłatne konsultacje i badania na urządzeniu FibroScan® dla osób chorujących na niealkoholowe stłuszczenie wątroby. Zapraszamy do zapoznania się na naszej stronie ze szczegółami dotyczącymi aktualnej oferty. 

lek. Michał Dąbrowski