Artykuły i porady

Bardzo cenimy wiedzę na temat zdrowia i równie chętnie się nią dzielimy.

Dieta we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego – jak ją dobrać?

Dieta we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego – jak ją dobrać?

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego może być skutecznie łagodzone jedynie dzięki połączeniu diety i farmakoterapii. Dieta przy chorobach jelit powinna być dobierana w zależności od aktualnego stopnia nasilenia objawów. Konieczne jest więc stosowanie kilku diet na każdym etapie choroby, czyli w okresie remisji oraz zaostrzenia objawów. Prawidłowa dieta ma kluczowe znaczenie zarówno pod względem łagodzenia dolegliwości, jak i zapobiegania skutkom ubocznym choroby. Zobacz, jak dobrać dietę przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – objawy i przyczyny

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego należy do schorzeń określanych jako nieswoiste choroby zapalne jelit. Jest to choroba przewlekła, która charakteryzuje się występowaniem okresów remisji (cofania) oraz zaostrzeń objawów. 

Występujący w trakcie choroby stan zapalny jelita grubego jest następstwem nieprawidłowo funkcjonującego układu odpornościowego. U pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego przeciwciała atakują tkanki własnego organizmu i dochodzi do niszczenia błony śluzowej jelit. Jest to więc choroba z autoagresji, jednak uważa się, że dieta ma istotne znaczenie i nieprawidłowo dobrana stanowi czynnik inicjujący oraz nasilający objawy.  

Przyczyny wrzodziejącego zapalenia jelita grubego nie są poznane, jednak uważa się, że na występowanie choroby istotny wpływ mają czynniki genetyczne w połączeniu z czynnikami środowiskowymi, takimi jak:

  • zaburzenia flory bakteryjnej,
  • stres,
  • infekcje.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego może przebiegać z innym nasileniem w zależności od indywidualnych skłonności. Najczęściej jednak pojawiają się objawy takie jak: 

  • częste biegunki, także z domieszką krwi oraz śluzu;
  • częste wypróżnianie wraz z dużą ilością wydalanych gazów (stolec nawet kilkanaście razy dziennie);
  • bóle i skurcze brzucha;
  • przewlekłe osłabienie;
  • uczucie nagłego parcia;
  • stan podgorączkowy lub gorączka (przy nasileniu objawów);
  • niedokrwistość;
  • brak apetytu;
  • nudności i wymioty;
  • spadek masy ciała. 

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – dlaczego leczenie naturalne jest tak ważne? 

Odpowiednia dieta jelitowa ma kluczowe znaczenie nie tylko ze względu na łagodzenie dolegliwości, ale stanowi również podstawę przy zapobieganiu niedożywienia u pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Osoby chorujące przewlekle narażone są na niedobory żywieniowe oraz odwodnienie.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego wymaga stosowania odpowiedniej diety także w okresie remisji objawów. Jest to bardzo ważne, ponieważ zrównoważona dieta pozbawiona pokarmów drażniących oszczędza chore jelita i minimalizuje dolegliwości. Osoby z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit powinny szczególnie dbać o zachowanie optymalnej diety, a tym samym równowagi flory bakteryjnej.

Warto jednak pamiętać, że leczenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego powinno być prowadzone pod okiem lekarza. Jedynie przestrzeganie diety, stosowanie leków oraz systematyczne badania kontrolne pozwalają na zapanowanie nad objawami choroby jelit. 

Zaostrzenie objawów przy zapaleniu jelit – dieta lekkostrawna, płynna, dojelitowa 

Okres zaostrzenia objawów wrzodziejącego zapalenia jelita grubego może trwać od kilku dni do kilku miesięcy. W tym czasie osoba chora jest szczególnie narażona na niedobory żywieniowe. Częste biegunki uniemożliwiają prawidłowe trawienie pokarmów, które są wydalane zbyt szybko. Z kolei toczący się stan zapalny i podrażniona śluzówka utrudniają lub hamują wnikanie związków odżywczych. 

W okresie zaostrzenia objawów najważniejsze jest zapewnienie odpowiedniej ilości pełnowartościowych pokarmów oraz oszczędzanie jelita. Natomiast dieta uzależniona jest od nasilenia objawów. Warto pamiętać, że każdy organizm może mieć odmienną tolerancję na dany produkt spożywczy. 

Dieta przy słabo lub średnio nasilonych objawach nie wymaga dużych wyrzeczeń. Należy przyjmować 5-7 pełnowartościowych posiłków w ciągu dnia, które powinny być podzielone na małe porcje. Dieta przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego powinna być przede wszystkim lekkostrawna. Należy więc unikać pokarmów tłustych, wysoko przetworzonych oraz ostrych. Należy natomiast zwiększyć ilość przyjmowanego białka oraz kalorii. 

Przy ciężkich objawach choroby jelit konieczne może okazać się wprowadzenie diety płynnej, która ma na celu oszczędzanie podrażnionych jelit. W skrajnych przypadkach wrzodziejące zapalenie jelita grubego wymaga hospitalizacji i wprowadzenia diety ubogoresztkowej (z małą zawartością błonnika). Niekiedy konieczne jest także żywienie dożylne oraz uzupełnianie poziomu elektrolitów.   

Co jeść w okresie cofania się objawów wrzodziejącego zapalenia jelita grubego? 

Okres przejściowy z diety ubogiej na dietę lekkostrawną przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego wymaga stopniowego wprowadzania kolejnych produktów. Co można jeść w pierwszej kolejności po ustąpieniu objawów? Należy wybierać produkty, takie jak: 

  • suchary,
  • chudy rosół,
  • gotowane jabłko,
  • chude mięso,
  • gotowane i przecierane warzywa. 

Warto zaznaczyć, że im szybciej zostaną wprowadzone kolejne pokarmy, tym lepiej, ponieważ istotne jest prawidłowe odżywienie organizmu. Po ustąpieniu biegunki i wymiotów należy więc stopniowo dodawać do diety kolejne produkty, które pacjent dobrze toleruje.  

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – co jeść, jakie produkty wybierać?

Optymalna dieta w okresie remisji wrzodziejącego zapalenia jelita grubego przypomina dietę zdrowego człowieka. Pacjenci często rezygnują z wielu pokarmów w obawie przed dolegliwościami. Tymczasem dieta powinna być możliwie jak najbardziej urozmaicona

Zdrowa dieta jelitowa uwzględnia produkty, takie jak:

  • suchary i białe pieczywo (czerstwe);
  • ryż biały;
  • jaja na miękko;
  • warzywa: ziemniaki, dynia, pomidory, marchew;
  • owoce: jabłka, banany;
  • mleko i przetwory mleczne, jeśli nie nasilają objawów: biały ser (chudy), jogurty naturalne;
  • mięso: kurczak, indyk, królik, cielęcina;
  • wędliny: chude, drobiowe;
  • ryby: szczupak, dorsz, sandacz;
  • masło, oliwa oraz oleje roślinne (rzepakowy, lniany, sojowy, słonecznikowy);
  • słodycze: galaretka, kisiel;
  • łagodne przyprawy ziołowe. 

Pokarmy, których należy unikać przy chorobach jelit 

Osoby cierpiące na wrzodziejące zapalenie jelita grubego powinny unikać pokarmów podrażniających śluzówkę. Są to głównie produkty ciężkostrawne, zawierające duże ilości tłuszczu zwierzęcego. Warto jednak pamiętać, że niektóre produkty mogą nasilać objawy u danego pacjenta, a dla innych pozostają obojętne.

W przypadku osób z chorobami jelit najczęściej źle tolerowana jest dieta zawierająca produkty takie jak: 

  • grube kasze;
  • pieczywo razowe;
  • warzywa wzdymające, np. kapusta, buraki, warzywa strączkowe, cebula;
  • produkty mleczne przy jednoczesnej nietolerancji laktozy;
  • tłuste mięso, np. wieprzowina, golonka, karczek, słonina;
  • olej kokosowy, twarde margaryny, smalec;
  • mięso przetworzone, np. kiełbasy, pasztety;
  • ryby wędzone oraz ryby z puszki;
  • żółty ser, sery pleśniowe i topione;
  • smażone jajka, jajecznica;
  • napoje gazowane;
  • mocna kawa i herbata,
  • alkohol;
  • słodycze: miód, ciasta, cukierki, czekolady, karmelizowane owoce;
  • pikantne przyprawy.  

Dieta przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego – sposób przyrządzania posiłków 

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego wymaga nie tylko odpowiedniego wyboru produktów spożywczych. Dieta na chore jelito uwzględnia również sposób ich przyrządzania. Wybierane przepisy powinny być prawidłowo przygotowywane, z uwzględnieniem kilku zasad:

  • Posiłki powinny być gotowane w wodzie, na parze lub pieczone w folii. Nie należy smażyć ani obsmażać zarówno mięsa, jak i warzyw. 
  • Posiłki powinny być podzielone na kilka mniejszych porcji (5-7), a każdy z nich powinien być przyjmowany w równych odstępach czasowych, systematycznie o tych samych godzinach każdego dnia.
  • Posiłki muszą być urozmaicone. Przepisy nie powinny wykluczać produktów, które nie szkodzą danej osobie. Wyjątkiem są napoje gazowane oraz alkohol, ponieważ ze względu na ryzyko uszkodzenia śluzówki są to produkty stanowczo przeciwwskazane. 

 

Jeśli chorujesz na wrzodziejące zapalenie jelita grubego umów się na bezpłatną konsultację lekarską w jednej z placówek Centrum Medycznego Synexus. Na naszej stronie znajdziesz szczegóły dotyczące aktualnie prowadzonych badań oraz porad. 

lek. Michał Dąbrowski