Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie

W Polsce wrzodziejące zapalenie jelita grubego co roku diagnozuje się u około 700 osób. Najczęściej chorymi są osoby, których krewni cierpią na to schorzenie bądź ci, którzy mają chorobę Leśniowskiego-Crohna. Wrzodziejące zapalenia jelita grubego (łac. colitis ulcerosa) jest procesem zapalnym, obejmującym błonę śluzową i podśluzową odbytu lub jelita grubego. Choroba należy do tzw. nieswoistych chorób zapalnych jelit. Zazwyczaj ma przewlekły charakter, a jej pierwsze symptomy pojawiają się między 15. a 25. rokiem życia. Jakie dokładnie są przyczyny i objawy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i jak leczyć tę chorobę?

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny

Niestety, dokładna przyczyna występowania choroby wrzodziejącego zapalenia jelita grubego nie jest znana. Należy szukać jej wśród wielu czynników, m.in. takich jak:

• uwarunkowania genetyczno-konstytucyjne,
• chwiejność psychiczna,
• bodźce stresowe,
• zaburzenia regulacji wegetatywnej,
• odczyny alergiczno-immunologiczne,
• zakażenia bakteryjne.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego klasyfikuje się jako schorzenie przewlekłe, które najczęściej przebiega w postaci ostrych rzutów przedzielonych okresami remisji. Powody kolejnych nawrotów nie są znane, jednak ich źródła należy szukać przede wszystkim w stresie, zmianie sposobu odżywiania, stosowaniu leków przeciwbólowych czy zakażeniu pokarmowym. Początek choroby oraz jej nawroty mogą mieć różne natężenie objawów – od postaci łagodnej do bardzo ciężkiej. Jakie objawy charakteryzują wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – objawy

Jako najczęstszy objaw wrzodziejącego zapalenia jelita grubego podaje się biegunkę z domieszką śluzu i krwi w kale. Dodatkowo często pojawiają się też kurczowe bóle brzucha i uczucie parcia na stolec, wywołane zaburzeniami motoryki przewodu pokarmowego. Objawy te łączą się z wielokrotnym wypróżnianiem w ciągu dnia. Wypróżnianie ma charakter stolców parskających, co oznacza, że są połączone z jednoczesnym nagłym wydaleniem pewnej ilości gazów. Wrzodziejącemu zapaleniu jelita grubego towarzyszy także uczucie wzdęcia brzucha i wzrost napięcia powłok oraz okresowe stany gorączkowe lub podgorączkowe. 

Ze względu na objawy można wyróżnić trzy stadia choroby wrzodziejącego zapalenia jelita grubego:

1. Łagodna postać choroby – dotyczy ponad 50% osób zmagających się z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Charakteryzuje się dobrą reakcją na leczenie. Stan zapalny dotyczy jedynie końcowego odcinka jelita grubego. Większość pacjentów z łagodną postacią choroby cieszy się dobrym stanem ogólnym. Bóle odczuwa się zazwyczaj w podbrzuszu bądź w obszarze lewego dołu biodrowego. Bólom towarzyszy parcie na stolec, pojawiające się tuż przed wypróżnieniem. Niekiedy jedynym objawem łagodnej postaci choroby jest obecność krwi w kale. 
2. Umiarkowana postać choroby – dotyczy ok. 30% pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Do głównych objawów należą: krwista biegunka, kurczowe bóle brzucha, nagłe parcie na stolec oraz tkliwość uciskowa jamy brzusznej. Temu stadium choroby często towarzyszą objawy ogólne pod postacią braku apetytu, utraty masy ciała, stanów podgorączkowych czy umiarkowanej niedokrwistości z niedoboru żelaza. 
3. Ciężka postać choroby – dotyczy ok. 10% chorych. Charakteryzuje się nasileniem objawów występujących przy łagodnym i umiarkowanym stadium wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Dodatkowo przy aktywnym zapaleniu całej okrężnicy chory odczuwa znaczne krwawienie, a liczba stolców w ciągu doby to nawet 20. Ciężka postać choroby wiąże się także z pogłębioną niedokrwistością, podwyższoną liczbą białych krwinek, hipoalbuminemią, odwodnieniem oraz osłabieniem. Ta postać choroby może zagrażać życiu ze względu na powikłania, takie jak masywne krwawienie, toksyczne zapalenie – rozstrzenie okrężnicy czy perforacja jelita. 

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – leczenie

Leczenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego opiera się na trzech filarach: diecie, leczeniu farmakologicznym oraz zabiegach operacyjnych.

• Dieta – przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego dieta odgrywa bardzo istotną rolę. Powinna być bogatoenergetyczna i węglowodanowa. W czasie zaostrzenia choroby pacjentowi podaje się od 5 do 7 razy na dobę dietę płynną bądź półpłynną w małych ilościach. Pokarm nie powinien zawierać mleka ani błonnika. W miarę cofania się biegunki należy zastosować dietę bardziej bogatoenergetyczną z dużą zawartością białka. Zaleca się zmniejszenie ilości tłuszczów, wyeliminowanie dań bogatoresztkowych oraz surowych owoców, jarzyn, ostrych przypraw i alkoholu. 
• Zabiegi operacyjne – są niezbędne w przypadku takich powikłań, jak: zapalenie otrzewnej, pęknięcie ściany jelita, ropnie, przetoki i krwotoki. W przypadku zdiagnozowanych braków należy je uzupełnić odpowiednimi kroplowymi wlewami dożylnymi oraz przetaczaniem krwi. 
• Leczenie farmakologiczne – leczenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego jest skuteczniejsze, kiedy pacjent stosuje środki łagodzące reakcje nerwicowe. Podstawowe leki, jakie przyjmuje przy tej chorobie, to mesalazyna lub sulfasalazyna oraz glikokortykosteroidy. W bardziej zaawansowanych przypadkach podaje się leki immunosupresyjne, cyklosporynę lub takrolimus bądź biologiczny – infliksimab. W przypadku braku efektów stosowania leczenia farmakologicznego niezbędna jest operacja, w czasie której lekarz dokonuje resekcji całego jelita grubego bądź jego części. 

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – leki

Przy łagodnym i średnim stadium choroby stosuje się preparaty kwasu 5-aminosalicylowego, takie jak mesalazyna i sulfasalazyna. Dostępne są pod postacią tabletek, wlewek i czopków doodbytniczych. Umiarkowane wrzodziejące zapalenie jelita grubego można także leczyć przyjmowanymi doustnie glikokortykosteroidami, takimi jak prednizon. Dzięki nim uzyskuje się poprawę w przeciągu 3 tygodni. Z kolei ciężkie stadium choroby leczy się podawanym dożylnie metyloprednizolonem. Leki immunosupresyjne, takie jak azatiopryna i merkaptopuryna są zalecane w przypadku konkretnych sytuacji klinicznych, takich jak np. oporność na leczenie glikokortykosteroidami. 

Badania kliniczne w placówkach Synexus

Osoby zmagające się z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, a także chorobą Leśniowskiego-Crohna w ramach aktualnej oferty mogą skorzystać z bezpłatnej konsultacji lekarskiej w placówkach Synexus w Częstochowie, Gdańsku, Poznaniu, a także w partnerskiej placówce: Krakowskim Centrum Medycznym. Pacjenci placówek Synexus poza możliwością bezpłatnej konsultacji swoich dolegliwości mają szansę na nowe możliwości terapeutyczne w ramach prowadzonych programów badań klinicznych nowych leków i terapii.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – porady

Chorzy na wrzodziejące zapalenie jelita grubego mogą także stosować leczenie naturalne, które w głównej mierze opiera się na odpowiedniej diecie i leczeniu ziołami.

Specjaliści wśród ziół na tę chorobę polecają wyciąg z aloesu. Aloes na wrzodziejące zapalenie jelita grubego pije się pod postacią rozcieńczonego soku z dodatkiem miodu. Wyciąg z aloesu:

• regeneruje błonę śluzową żołądka i jelit, 
• reguluje procesy trawienia, 
• łagodzi wzdęcia i kolki, 
• neutralizuje kwas solny, 
• zmniejsza aktywność bakterii gnilnych, 
• oczyszcza organizm z toksyn, 
• zapobiega tworzeniu się kamieni żółciowych, 
• łagodzi alergie, 
• przyspiesza przemianę materii, 
• obniża poziom trójglicerydów i złego cholesterolu (LDL), 
• działa przeciwzakrzepowo, 
• zawiera witaminy A, C, F, B1, B2, B6, B9,
• zawiera wapń, magnez, żelazo, cynk, chrom oraz aminokwasy wspomagające regenerację tkanek.

Dieta na wrzodziejące zapalenie jelita grubego – w okresie remisji, pomiędzy atakami, chorzy mogą jeść niemal tak samo jak osoby zdrowe, przy zachowaniu ostrożności. Zaleca się spożywanie chudego mięsa, mleka i jaj. Warto jeść częściej, ale mniejsze porcje. 

Jeśli cierpisz na nieswoiste zapalenie jelit i interesują Cię nowe możliwości terapeutyczne – sprawdź aktualną ofertę na naszej stronie. Prowadzimy m.in. bezpłatne konsultacje dla osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna oraz pacjentów zmagających się z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego.  W naszej przychodni trwają też prace nad znalezieniem lekarstwa na chorobę Leśniowskiego-Crohna. Jeśli chcesz wspomóc te działania, możesz już dzisiaj odwiedzić jedną z przychodni lub sprawdzić teraz czy możesz wziąć udział w badaniach pod linkiem >> przychodniasynexus.pl/badania/crohn

_____________________________________

Opracowane przez zespół Synexus