Świerzbiączka guzkowa – przyczyny, objawy, leczenie
„Świerzbiączka” to wspólna nazwa dla określonej grupy chorób, z których najczęściej występującymi odmianami są właśnie świerzbiączka guzkowa (zwana guzikami Pickera, Prurigo nodularis PN lub Hyde), świerzbiączka letnia czy psychogenna. Dolegliwość objawia się pojawieniem na skórze guzków o średnicy od kilku milimetrów do dwóch centymetrów, które mogą być rozsiane po całym ciele, a w szczególności w okolicach pośladków, na obszarach od stawów łokciowych i kolanowych w dół. Guzki są koloru purpurowego i powodują świąd o znacznym nasileniu.
Świerzbiączka guzkowa – przyczyny
Geneza tej choroby wciąż nie została do końca określona przez specjalistów. Lekarze diagności utrzymują jednak, że wiele zmian chorobowych może przyczynić się do jej rozwinięcia. Zaliczamy do nich np. melanozę Beckera, LABD (Linijna IgA dermatoza pęcherzowa), choroby autoimmunologiczne czy choroby wątroby. Swędzenie układowe towarzyszące świerzbiączce guzkowej udało się dotychczas powiązać także z zastojem żółci, chorobami tarczycy, chorobą Vaqueza, chłoniakiem oraz zakażeniem wirusem HIV i niektórymi chorobami psychicznymi.
Świerzbiączka guzkowa – objawy
Opisywane zmiany skórne przyjmują postać rozsianych po ciele symetrycznych ornamentów koloru czerwonego i osiągają rozmiar od pół centymetra głębokości i szerokości do nawet dwóch centymetrów. We wczesnych stadiach choroby guzki sytuują się na ramionach i kończynach dolnych, jednak mogą być także zlokalizowane w innych partiach ciała. Postać guzka ma charakter pęcherzyka. W praktyce, zanim pojawi się swędzenie, guzek jest już uformowany, zaś dolegliwości są łagodzone np. na drodze hormonalnej terapii steroidami. Świerzbiączka guzkowa to zmiany skórne o przewlekłym charakterze. W dodatku powtarzające się drapanie może spowodować trwałe zmiany w postaci np. zliszajowacenia oraz przebarwień. Wielu chorych skarży się na brak postępów podczas gojenia się ran nawet wtedy, gdy leki łagodzą pieczenie.
Świerzbiączka guzkowa – leczenie
Terapia świerzbiączki jest długotrwała i nie zawsze gwarantuje osiągnięcie pełnego sukcesu. Po zdiagnozowaniu choroby zaleca się badania wtórne, następnie można też kontynuować leczenie choroby u specjalistów aż do jej ustąpienia lub znacznego złagodzenia. Schorzenie zwykle jest dość odporne na leczenie miejscowe, a wielu pacjentów wymaga terapii systemowej. Pod koniec XX wieku naukowcy zaobserwowali, że w świerzbiączka guzkowa może reagować na cyklosporynę. Leczenie cyklosporyną wiąże się jednak z działaniami niepożądanymi, np. ze zwiększeniem stężenia kreatyniny, nadciśnieniem, zaburzeniami układu trawiennego, bólami mięśni, obrzękiem naczyniowym i neuropatią. Efekty przynosi stosowanie leku immunomodulującego – talidomidu, aczkolwiek jest on niezwykle niebezpieczny u kobiet planujących ciążę. Kurację PN wspomagają też leki z grupy neuroleptyków, które zwykle stosuje się w leczeniu urojeń czy zaburzeń aktywności, jednak ich skuteczność w terapii choroby Hyde jest niewielka. Największe skutki teapeutyczne dają farmaceutyki z grupy sterydów, ale należy pamiętać, że leczenie nimi nie może być przerywane, a zalecone dawkowanie musi być ściśle przestrzegane w oparciu o profil pacjenta (wiek, przebyte choroby, ogólny stan zdrowia czy też schorzenia współistniejące). W niektórych przypadkach, szczególnie odpornych na wyżej opisane sposoby kuracji, pozytywne skutki można osiągnąć, stosując laseroterapię lub krioterapię.
Obecnie badania kliniczne prowadzone nad nowymi lekami otwierają wiele możliwości wprowadzenia nowoczesnych terapii chorób skórnych. W Centrum Medycznym Synexus przeprowadzamy m.in. bezpłatne konsultacje dermatologiczne dla osób dorosłych ze zdiagnozowanym atopowym zapaleniem skóry, szukających nowych możliwości leczenia. Zapraszamy pacjentów zmagających się z AZS do zapoznania się z aktualną ofertą na stronie Synexus.
Lek. Michał Dąbrowski