Nadżerkowe zapalenie przełyku – przyczyny, objawy, leczenie, dieta

Nadżerkowe zapalenie przełyku, czyli nadżerka przełyku, to uciążliwa przypadłość, która prowadzi do niewielkich ubytków błony śluzowej, większe zmiany określamy mianem owrzodzeń. Najczęstsze symptomy, jakie powodują u chorych duży dyskomfort w codziennym życiu, to zgaga, uczucie pieczenia oraz refluks. Jak skutecznie leczyć nadżerkowe zapalenie przełyku i pozbyć się dyskomfortu, jaki powoduje to schorzenie? Co jeść, a jakich produktów spożywczych unikać?

Nadżerkowe zapalenie przełyku – przyczyny

Przełyk to ważna część przewodu pokarmowego, łączy gardło z żołądkiem, jego główne zadanie to transport pokarmu. Niestety, różne stany chorobowe mogą utrudniać temu narządowi spełnianie swojej funkcji. Jednym z nich jest np. nadżerkowe zapalenie przełyku, które wiąże się bezpośrednio z podrażnieniem błony śluzowej wyścielającej jego wnętrze. Czym są same nadżerki? To drobne, powierzchowne uszkodzenia błony śluzowej.

Jakie są główne czynniki sprawcze nadżerkowego zapalenia przełyku, co powoduje rozwój nadżerek w gardle? Częstą przyczyną nadżerek przełyku jest refluks żołądkowo-przełykowy (GERD, ang. Gastroesophageal Reflux Disease), czyli tzw. zarzucanie treści żołądkowej, która powoduje stan zapalny błony śluzowej. Razem z połkniętym przez chorego pokarmem do przełyku cofa się też kwas solny z enzymami trawiennymi, co powoduje pieczenie i uczucie palenia oraz może uszkadzać błonę śluzową przełyku, powodując wspomniane nadżerki. Przyczyną refluksu jest osłabienie mięśnia zwieracza przełyku. Osoby z refluksem (zwykle po 50. roku życia) często mają chrypkę, suchy kaszel, odczuwają ból podbrzusza i pieczenie w mostku. Symptomy nasilają się zwłaszcza po ciężkim i tłustym posiłku oraz podczas pochylania się. Zapalenie błony śluzowej przełyku z nadżerkami może również współtowarzyszyć chorobie Leśniowskiego-Crohna, która jest przewlekłym schorzeniem przewodu pokarmowego o nieznanej dotąd etiologii. 

Nadżerkowe zapalenie przełyku może być też spowodowane czynnikami chemicznymi (np. lizol. kwasy) oraz termicznymi (wskutek poparzenia gorącym napojem lub daniem). Nadmierne spożywanie alkoholu, nałogowe palenie papierosów także przyczyniają się do wystąpienia stanu zapalnego i nadżerek.

Nadżerkowe zapalenie przełyku – objawy

Objawy stanu zapalnego przełyku są uciążliwe i nieprzyjemne dla chorego (w rzadkich przypadkach choroba przebiega bezobjawowo). Do częstych symptomów towarzyszących nadżerkowemu zapaleniu przełyku zalicza się:

• chrypka,
• zgaga, 
• ból głowy,
• suchy kaszel,
• uczucie guli w przełyku,
• cofanie się treści żołądkowej,
• stan podgorączkowy.

Niepokojącymi objawami przy nadżerkowymi zapaleniu przełyku, które powinny skłonić nas do szybkiej wizyty u lekarza pierwszego kontaktu, są nagły spadek masy ciała, krwawienia z przełyku, ból podczas jedzenia pokarmów oraz trudności z ich połykaniem.

Nadżerkowe zapalenie przełyku – metody diagnostyczne 

Wielu pacjentów zastanawia się, jak szybko i skutecznie leczyć nadżerkę przełyku? Efektywność terapii zależy od trafnej diagnozy i stosowania się do zaleceń lekarza. Oprócz przeprowadzenia szczegółowego wywiadu z pacjentem, zwykle specjalista zleca też RTG przełyku i kieruje chorego na badanie endoskopowe – na czym ono polega? Do przełyku wprowadzana jest specjalna sonda. Dzięki obecności wziernika lekarz może oglądać wewnętrzne ściany przełyku, a także pobrać wycinki błony śluzowej do badania histopatologicznego. Innym badaniem, stosowanym w diagnostyce chorób przełyku, jest pH-metria, która polega na pomiarze kwaśności w dolnej części przełyku. Badanie jest wykonywane w miejscowym znieczuleniu błony śluzowej nosa i gardła.

Nadżerkowe zapalenie przełyku – sposoby leczenia

Częstą metodą leczenia jest stosowanie leków zobojętniających pH, a także inhibitorów pompy protonowej (IPP). Oczywiście, jeśli przyczyną nadżerki przełyku jest poparzenie substancją chemiczną lub gorącym płynem, konieczna jest pilna interwencja medyczna (można wcześniej napić się wody lub mleka). W celu poprawy stanu zdrowia należy zrezygnować z palenia papierosów. Długo utrzymujące się zapalenie przełyku z nadżerkami może doprowadzić do rozwoju poważnych chorób, dlatego nie powinniśmy bagatelizować już pierwszych symptomów tej przypadłości. Szansą dla chorego może być też skorzystanie z nowych metod terapeutycznych, jakie oferują badania kliniczne – to jedyna szansa na przyjmowanie innowacyjnych leków, niedostępnych jeszcze w aptekach.

Nadżerkowe zapalenie przełyku a dieta – co powinien jeść chory?

Diametralna zmiana sposobu odżywiania pacjenta jest ważnym elementem leczenia nadżerkowego zapalenia przełyku. Co jeść, a czego unikać? Z pewnością niewskazane są ostre przyprawy, mocna kawa i herbata. Należy zrezygnować ze spożywania obfitych posiłków, aby zminimalizować ryzyko cofania się treści żołądkowej (wówczas kwas solny pogłębia nadżerkę). Ważna jest też regularność spożywanych posiłków – najlepiej 4-5 razy dziennie (co 3 godziny).  Kolacja powinna być zjedzona nie później niż 2 godziny przed pójściem spać. Kęsy muszą być niewielkie i dobrze przeżute. Rozsądnym wyjściem będzie też ograniczenie cukru, napojów gazowanych, owoców cytrusowych, pomidorów w codziennym menu. Chorzy powinni spożywać dania z chudego drobiu i gotowanych warzyw (należy unikać smażenia). Wskazane jest też dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu każdego dnia oraz ograniczenie alkoholu. Zwolennicy naturalnych metod leczenia mogą stosować lukrecję, siemię lniane, podbiał, prawoślaz i rumianek, które skutecznie zapobiegają zgadze i  refluksowi. W przypadku nadwagi lub otyłości warto też zadbać o normalizację masy ciała i zrzucić zbędną tkankę tłuszczową.

Stosując się do powyższych zaleceń, możemy być pewni, że nasz stan zdrowia ulegnie poprawie. 

Podsumowując, nadżerkowe zapalenie przełyku jest nieprzyjemnym stanem chorobowym, który zmniejsza komfort codziennego życia chorego – nie powinno być leczone na własną rękę, a pod kontrolą lekarza.

Centrum Medyczne Synexus prowadzi zaawansowane badania kliniczne dotyczące chorób przewlekłych. Zapraszamy serdecznie do kontaktu osoby ze zdiagnozowanym nadżerkowym zapaleniem przełyku, które szukają nowych rozwiązań terapeutycznych. Oferujemy bezpłatne konsultacje ze specjalistą, który przedstawia kryteria kwalifikacji do przeprowadzanych badań.

lek. Michał Dąbrowski