Pompa insulinowa – jak działa, ile kosztuje? Jak wygląda terapia przy pomocy tego urządzenia?

Terapia z zastosowaniem pompy insulinowej to nowoczesna terapia stosowana w przypadku pacjentów z cukrzycą typu 1 – ułatwia kontrolę i leczenie tej przewlekłej choroby, podnosząc jakość codziennego funkcjonowania diabetyków. Na czym polega działanie pompy insulinowej i czy jej obsługa jest prosta? Jakie rodzaje pomp insulinowych są dostępne na rynku i co warto o nich wiedzieć? Kto ma największe szanse na refundację sprzętu?

Co to jest pompa insulinowa? 

Pompa insulinowa to małe urządzenie elektroniczne wielkości telefonu komórkowego, dzięki któremu cukrzycy mogą zadbać o prawidłowy poziom glukozy we krwi. Pompa składa się z komory, w której znajduje się zbiornik z insuliną – sama podaje diabetykowi lek (decyzję o dokładnej ilości podejmuje pacjent). Insulina ratuje życie chorych i zapobiega rozwojowi niebezpiecznych dla zdrowia powikłań cukrzycy. U zdrowych osób insulinę produkuje trzustka, u cukrzyków ten hormon jest podawany do tkanki podskórnej przez specjalistyczny sprzęt – pompę insulinową (tego typu terapia ma za zadanie naśladować wydzielanie insuliny przez prawidłowo pracującą trzustkę). Lekarz lub wcześniej przeszkolony pacjent programuje dokładną ilość aplikowanej insuliny oraz konkretne przedziały czasu.

Ile kosztuje pompa insulinowa? 

Kiedyś leczenie cukrzycy z użyciem pompy insulinowej było bardzo drogą terapią, dziś urządzenia są powszechnie dostępne – zarówno dla dzieci, jak i osób dorosłych, zróżnicowane cenowo (w zależności od dostępnych funkcji, producenta i zaawansowania danego modelu, to wydatek rzędu 3500-18 000 tysięcy złotych, jednak wiele firm oferuje możliwość płatności ratalnych), a sama insulina objęta jest refundacją Narodowego Funduszu Zdrowia. W przypadku niepełnoletnich pacjentów chorych na cukrzycę typu 1 do 26. roku życia i kobiet w ciąży refundowana jest również pompa insulinowa – jednak obowiązuje kolejka i w pierwszej kolejności dofinansowanie otrzymują diabetycy, którzy:

• mają powikłania cukrzycy i choroby współistniejące (np. retinopatia, nadciśnienie tętnicze),
• mają problemy z bardzo niestabilnym poziomem glikemii,
• w przeszłości stwierdzono u nich epizody ciężkiej hipoglikemii (niedocukrzenia) i hiperglikemii  (przecukrzenia). 

Aby móc skorzystać z refundacji urządzenia, należy udać się do poradni diabetologicznej. 

Rodzaje pomp insulinowych

Jakie typy pomp insulinowych wyróżniamy? Na rynku urządzeń medycznych dostępne są dwa rodzaje pomp dla cukrzyków:

• osobista pompa insulinowa (OPI) – wyposażona w niewielki zbiornik na insulinę (3 ml), może być sterowana ręcznie lub za pomocą pilota, dawki insuliny są wprowadzane do krwi na drodze iniekcji,
• wszczepienna pompa insulinowa – wyposażona w zbiornik na insulinę o większej pojemności (15 ml), tego typu urządzenie jest wszczepiane podskórnie nad mięśniem prostym brzucha. Insulina jest podawana do jamy otrzewnowej. Raz na 3 miesiące napełnia się ją insuliną. Warto wspomnieć, że pompy wszczepiane pod skórę cukrzyka nie cieszą się dużym zainteresowaniem.

Wskazania i przeciwwskazania do pompy insulinowej

Zgodnie z aktualnymi zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego osobista pompa insulinowa jest wskazana dla pacjentów, którzy uprawiają sport (również wyczynowo), prowadzą aktywny tryb życia, wykonują zawód, który wiąże się z nieregularnymi godzinami pracy i porami przyjmowania posiłków. Wskazaniem do terapii jest też początek choroby, nadwaga, niedowaga, chęć prawidłowego wyrównania cukrzycy u pacjentów z powikłaniami cukrzycowymi, a w przypadku kobiet – planowana ciąża, czas ciąży i karmienia.

Czy istnieją przeciwwskazania do założenia pompy insulinowej? Oczywiście, że tak. Urządzenie nie jest zalecane dla osób niepełnosprawnych umysłowo i manualnie, pacjentów z zaburzeniami pamięci i wzroku, a także niektórymi chorobami skóry (alergia atopowa, ropnie skóry). Terapia nie jest możliwa, jeśli zostanie stwierdzony brak współpracy między lekarzem a pacjentem lub gdy chory nie zachowuje odpowiedniego poziomu higieny osobistej. Wszystkie te czynniki mogą spowodować niewłaściwą obsługę sprzętu i doprowadzić do stanu zagrożenia zdrowia i życia.

Jak wygląda terapia przy pomocy pompy insulinowej?

Terapia pompą osobistą polega na naśladowaniu czynności trzustki (fizjologicznego wydzielania insuliny). Organizm pacjenta otrzymuje tylko jeden rodzaj insuliny – szybkodziałające analogi, które działają już po 10–15 minutach od podania przez kolejne 3-4 godziny.  Pompa insulinowa pracuje w sposób ciągły, wlewy są dokonywane w dwóch trybach, jako:

• dawka podstawowa – zaprogramowane, bardzo małe ilości insuliny, dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta (dostarczane w sposób ciągły),
• tzw. bolus (dodatkowa dawka insuliny „na żądanie”).

Zwykle pacjenci noszą osobistą pompę insulinową (OPI) przy pasku od spodni lub w kieszeni,  dzięki czemu tego rodzaju terapia jest dyskretną metodą leczenia cukrzycy.

Warto wspomnieć, że terapia przy pomocy pompy insulinowej jest dedykowana osobom z cukrzycą typu 1. W przypadku chorych na cukrzycę typu 2 bardzo rzadko stosuje się podskórne wlewy insuliny – powszechną metodą leczniczą jest zmiana stylu życia i przyjmowanie leków farmaceutycznych. Należy mieć świadomość, że w większości przypadków insulinoterapia z wykorzystaniem pompy trwa przez całe życie chorego.

Zalety i wady pompy insulinowej

Osobista pompa insulinowa to nowoczesna metoda walki z cukrzycą, jak każde urządzenie ma swoje plusy i minusy. Bez wątpienia niesie choremu szereg korzyści – ułatwia codzienne funkcjonowanie i sprawia, że leczenie cukrzycy jest mniej uciążliwe. Dzięki temu niewielkiemu sprzętowi diabetyk nie musi dokonywać częstych wstrzyknięć. Co więcej, terapia z zastosowaniem pomp insulinowych zmniejsza wahania glikemii i ryzyko wystąpienia epizodów hipoglikemii.

Natomiast, jeśli chodzi o wady, to w przypadku pompy wszczepiennej u pacjentów bardzo szczupłych może być ona zauważalna przez skórę, co jest dla niektórych przyczyną dyskomfortu psychicznego.  Pewną niedogodnością pompy osobistej jest konieczność utrzymywania stałego wkłucia, co 3 doby igła musi być wymieniana na nową. Trzeba też szczególnie dbać o higienę miejsca wkłucia, aby nie doszło do stanu zapalnego.

Podsumowując, pompa insulinowa to urządzenie, które umożliwia komfortowe funkcjonowanie cukrzykom z niedziałającą lub uszkodzoną trzustką. Jednak tylko ścisłe przestrzeganie diety, pór posiłków i rodzajów przyjmowanych pokarmów może zagwarantować wymierne efekty insulinoterapii. Dlatego tak ważne jest wyposażenie diabetyka w odpowiednią wiedzę na temat liczenia ilości węglowodanów, białek oraz tłuszczów w przyjmowanych produktach i szkolenie z obsługi technicznej pompy insulinowej.

Centrum Medyczne Synexus zaprasza na bezpłatne konsultacje ze specjalistą wszystkie osoby, które cierpią na niealkoholowe stłuszczenie wątroby, dysponują udokumentowaną historią swojej choroby i szukają nowych rozwiązań terapeutycznych. Oferujemy możliwość poddania się specjalistycznemu badaniu wątroby, przy pomocy bezpiecznego urządzenia Fibroscan®. Szczegóły dotyczące badań, kryteriów kwalifikacji i konsultacji lekarskich znajdą Państwo na naszej stronie internetowej.

lek. Michał Dąbrowski